เบาหวานแบ่งได้ 4 ชนิด คือ
โรคเบาหวานชนิดที่ 1 (type 1 diabetes mellitus, T1DM)
เกิดจากเซลล์ตับอ่อนถูกทำลาย ทำให้เกิดภาวะขาดอินซูลิน ส่วนใหญ่จะพบในเด็ก จำเป็นต้องรักษาด้วยยาอินซูลิน
โรคเบาหวานชนิดที่ 2 (type 2 diabetes mellitus, T1DM)
เป็นโรคเบาหวานที่เกิดจากภาวะการสร้างอินซูลินลดลง ร่วมกับภาวะดื้ออินซูลิน เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด ส่วนใหญ่พบในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ และมักเป็นกรรมพันธุ์ ระยะแรกอาจจะรับประทานยาลดระดับน้ำตาลในเลือด แต่ถ้าเป็นนานๆไป บางรายอาจจะต้องใช้ยาอินซูลิน
โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (gestational diabetes mellitus, GDM)
ส่วนมากเกิดในไตรมาส 2-3 ของการตั้งครรภ์ มักเกิดในผู้ที่ไม่มีประวัติเป็นเบาหวานมาก่อนตั้งครรภ์ และจะหายไปหลังจากคลอดบุตร แต่คนกลุ่มนี้ยังมีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคตได้
โรคเบาหวานที่มีสาเหตุจำเพาะ (specific types of diabetes due to other causes)
มีได้หลายสาเหตุ หรือเป็นโรคที่เกี่ยวกับการทำงานผิดปกติของอิซูลินแต่กำหนด เช่น โรคตับอ่อน โรคทางพันธุกรรม เป็นต้น
เป็นเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ หายไหม ?
โดยปกติแล้วเบาหวานเมื่อเป็นแล้วจำเป็นต้องรักษาตลอดชีวิต แต่เป็นเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ หายไหมนั้น สามารถหายได้หลังจากคลอด แต่อาจจะกลับมาอีก หากมีการตั้งครรภ์อีกครั้ง เบาหวานขณะตั้งครรภ์นั้น ส่งผลต่อทั้งตัวคุณและลูกน้อย ทั้งในระหว่างตั้งครรภ์และหลังจากคลอดไปแล้วก็ตาม แต่ข่าวดีคือ หากตรวจพบเเร็ว ความเสี่ยงนั้นสามารถลดลงได้ ถ้ารักษาทัน
เป็นเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ แม่จะเป็นไรไหม?
อาจเป็นเบาหวานในอนาคต
การเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ถ้าดูแลดีก็สามารถหายเป็นปกติได้ แต่ถ้าไม่ได้รับการดูแลที่ดีอาจทำให้จากเบาหวานขณะตั้งครรภ์พัฒนาเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 หลังจากคลอดแล้วได้ และถึงการเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ก็อาจเป็นได้อีกครั้ง หากตั้งครรภ์อีก
ความดันโลหิตสูงและภาวะครรภ์เป็นพิษ
การเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์มีส่วนเพิ่มความดันโลหิตสูงและภาวะครรภ์เป็นพิษได้ ซึ่งถ้าเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษอาจเป็นันตรายถึงชีวิต ทั้งแม่และลูก
อาจต้องผ่าท้องเพื่อทำคลอด
แม่เป็นเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ ลูกจะเป็นไรไหม ?
ส่วนใหญ่แล้วคุณแม่ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ถ้าได้รับการดูแลที่ดี ไม่มีผลต่อสุขภาพทั้งคุณแม่และเด็ก แต่ถ้าไม่ได้รับการดูแลที่ดีพอ อาจนำไปสู่ปัญหาเหล่านี้ได้
- ลูกโตกว่าปกติ ทำให้คลอดยากขึ้น
- คลอดก่อนกำหนด
- ความดันโลหิตสูงและเกิดภาวะแทรกซ้อน
- ลูกอาจน้ำตาลในเลือดต่ำ จนผิวเหลือง ตาเหลือง (ดีซ่าน)
- อาจสูญเสียลูกน้อย (เกิดได้ยาก)
- หลังคลอด ลูกมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคอ้วน หรือ เบาหวานชนิดที่ 2 ได้
เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ อาการเป็นยังไง
เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ อาการไม่ค่อยมีมากนัก ส่วนใหญ่จะตรวจเจอตอนตรวจครรภ์เพราะมีการตรวจคัดกรองอยู่แล้ว แต่ถ้าตั้งครรภ์แล้วยังไม่มีการตรวจจากแพทย์ แล้วมีอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์และให้แพทย์ตรวจครรภ์เพื่อวินิจฉัยทันที
- ปากแห้ง
- อ่อนเพลีย
- หิวน้ำบ่อยขึ้น
- ฉี่บ่อย
แต่อย่างไรก็ตาม อาหารเหล่านี้ขณะที่ตั้งครรภ์อยู่ อาจไม่จำเป็นต้องเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์เสมอไป แต่ถ้ายังไม่ได้รับการตรวจ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจจะดีที่สุด
เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ ใครเสี่ยงบ้าง
ปกติแล้วเบาหวานขณะตั้งครรภ์นั้น ผู้หญิงมีความเสี่ยงแทบทุกคน แต่หากมีความเสี่ยงเหล่านี้อยู่ด้วย นั่นคือโอกาสการเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะยิ่งสูงตามไปด้วย
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่า 30 หรืออ้วน
- ไม่ออกกำลังกาย
- มีอาการรังไข่ polycystic (ถุงน้ำในรังไข่)
- ครรภ์ก่อนหน้านี้ ทารกมีน้ำหนักตัวแรกเกิดเกิน 4.5 กิโลกรัมขึ้นไป
- เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในครรภ์ก่อนหน้า
- ครอบครัวมีประวัติเป็นเบาหวานชนิดที่ 2
- มีเชื้อสาย เอเชียใต้ แอฟริกา-แคริบเบียน ผิวดำ หรือตะวันออกกลาง
เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ สาเหตุเกิดจากอะไร ?
นักวิจัยบอกว่า เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ สาเหตุยังไม่เป็นที่แน่ชนิด เพราะผู้หญิงบางคนน้ำหนักไม่ได้เกินมาตรฐานก็ยังเป็นเบาหวาน คาดว่า ในระหว่างที่ตั้งครรภ์ระดับฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงทำให้ร่างกายจัดการกับน้ำตาลในเลือดได้ยากยิ่งขึ้น เลยทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงจนอาจเกิดเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้
เบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ ป้องกันและรักษายังไง ?
- ออกกำลังกาย 30 นาทีต่อวัน
- ลดน้ำหนักหรือรักษาน้ำหนักให้ได้มาตรฐานก่อนตั้งครรภ์
- ให้นมบุตรด้วยตัวเอง
เบาหวานขณะตั้งครรภ์ ค่าน้ำตาลเท่าไหร่
ระดับน้ำตาลน้อยกว่า 120mg/dl เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้น และการตรวจควรตรวจหลังอาหาร 2 ชั่วโมง ค่าน้ำตาลที่แนะนำควรน้อยกว่า 95 mg/dl
เบาหวานขณะตั้งครรภ์ ควรกินอะไร
- ผัก
- ไข่
- ข้าวโอ๊ต
- ผลไม้สด
- ไก่
- ปลา
- มะเขือเทศเชอรี่
- ผลเบอร์รี่
- อะโวคาโด
- ถั่ว
- เมล็ด
- ปลาแซลมอน
- ปลาซาร์ดีน
- ปลาทูน่า
- น้ํามันมะกอก
- นมและผลิตภัณฑ์นม
- ลดแป้ง
- เน้นกินโปรตีน
ทั้งนี้ทั้งนั้น ควรกินให้หลากหลาย แทนการกินเพียงอย่างใดอย่างนึง เพื่อให้แม่และเด็กได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน
เบาหวานขณะตั้งครรภ์ ห้ามกินอะไร
- อาหารตามสั่ง
- แอลกอฮอล์
- ขนมและขนมอบ
- อาหารทอด
- เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล
- อาหารที่มีแป้ง
- ซีเรียลรสหวาน
สรุป
สรุป เบาหวานขณะตั้งครรภ์ หายไหมนั้น สามารถหายได้ ถ้าได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี แถมยังไม่ส่งผลต่อลูกที่คลอดออกมาอีกด้วย แต่ถ้าไม่ได้รับการดูแลที่ดี อาจส่งผลต่อทั้งตัวคุณแม่เองและลูกได้ ทั้งขณะที่ตั้งครรภ์ และหลังคลอด แล้ว ขณะตั้งคัน อาจเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ หรือ จำเป็นต้องผ่าคลอด และหลังคลอด อาจทำให้มีความเสี่ยงโรคอ้วนต่อลูก และความเสี่ยงเบาหวานชนิดที่ 2 ทั้งแม่และลูกได้
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ | Mayoclinic
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ | บริการสุขภาพแห่งชาติ NHS UK
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ | กระทรวงสาธารณสุข สหรัฐอเมริกา
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ | สมาคมโรคเบาหวานอเมริกัน
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ผลต่อเด็กทารก | ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยโรเชสเตอร์โรเชสเตอร์นิวยอร์ก
- ความเสี่ยงเบาหวานขณะตั้งครรภ์ต่อเด็ก | สแตนฟอร์ดแพทยศาสตร์สุขภาพเด็ก
- ความเสี่ยงเบาหวานขณะตั้งครรภ์กินอะไรได้บ้าง | Healthline
- ความเสี่ยงเบาหวานขณะตั้งครรภ์กินอะไรได้บ้าง | Medlineplus